100. ROCZNICA BITWY POD SKOCZOWEM

Sto lat temu pod Skoczowem rozstrzygnęły się losy wojny czechosłowacko-polskiej. Obchody setnej rocznicy bitwy pod Skoczowem upamiętni na przełomie stycznia i lutego 2019 roku, szereg imprez i wydarzeń, odbywających się, m.in.: na wzgórzu Kaplicówka. Tam odsłonięta zostanie tablica poświęcona bryg. Latinikowi, kierującemu ze szkoły i fary ewangelickiej polskimi obrońcami Śląska Cieszyńskiego. Nieopodal będzie miała miesjce także wielka rekonstrukcja historyczna bitwy, organizowana przez Miejskie Centrum Kultury „Integrator”, które zaprasza mieszkańców Skoczowa i gości do wzięcia udziału w  obchodach setnej rocznicy bitwy pod Skoczowem.

Główne uroczystości odbędą się między 28 a 30 stycznia 2019 r. tak, by przypadały dokładnie na daty historycznych wypadków, rozgrywających się przed wiekiem pod Kaplicówką. Wielki finał nastąpi w sobotę 2 lutego, kiedy to Skoczów zamieni się w wojenne obozowisko...

Pierwsze trzy dni obchodów poświęcono kolejno: upamiętnieniu oraz popularyzacji informacji o wydarzeniach z roku 1919, a także pobudzeniu dyskursu naukowego wokół wypadków, które doprowadziły do bitwy skoczowskiej. Wśród zaplanowanych przedsięwzięć znajdą się:

28 stycznia: „Skoczowskie miejsca pamięci” (m.in. odsłonięcie tablic pamiątkowych, zapalenie zniczy),

29 stycznia: Spotkanie edukacyjne dla uczniów szkół gminy Skoczów (w formie interaktywnych zajęć i konkursu),

30 stycznia: Konferencja w Teatrze Elektrycznym, której celem jest prezentacja najnowszych badań naukowych, dotyczących wydarzeń z roku 1919. Udział w niej potwierdził szereg uznanych historyków i badaczy - regionalistów z Polski (dr hab. Miłosz Skrzypek, dr Jerzy Polak, Daniel Korbel, Stefan Król, Wojciech Grajewski, Wojciech Grzebielec) i Republiki Czeskiej (Th.D. Józef Szymeczek, Dr.; Mgr. Ondřej Kolář, Ph.D.; Mgr. Tomas Rusek).
W ramach wydarzenia będą poruszane tematy związane bezpośrednio z działaniami wojennymi i bitwą pod Skoczowem, jak również rysujące szersze tło stosunków narodowych i politycznych na Śląsku Cieszyńskim w owym okresie. 
Wśród gości nie zabraknie wystąpienia Haliny Szotek, przedstawiającej jej spotkanie z ks. Janem Unickim, naocznym świadkiem bitwy pod Skoczowem, które ubogaci archiwalne nagranie jego relacji oraz wspomnienia córki – Janiny Unickiej.

 

2 lutego:

Zwieńczenie obchodów nastąpi 2 lutego o godz. 14.00, kiedy to na terenie przy parafii ewangelickiej Świętej Trójcy odbędzie się wielkie wydarzenie plenerowe – pierwsza rekonstrukcja bitwy pod Skoczowem.

Działania zbrojne toczone u bram miasta w styczniu 1919 roku odtworzą takie grupy rekonstrukcyjne, jak: Muzeum 4 PSP, GHR Grenadiere, GRH Sturmtruppen, GRH Powstaniec Śląski, GRH 7 DAK oraz grupy czeskie: KVH Karla Vasatka, KVH Slovacko i Grupa Libora. Na rynku będą czekały na zainteresowanych okolicznościowe wystawy Muzeum 4 PSP oraz Muzeum Przemysłu Wojennego w Pogórzu. Nie zabraknie też wojskowej grochówki!
Obchody setnej rocznicy bitwy pod Skoczowem będą stanowiły również okazję do nabycia związanych z nimi pamiątek okolicznościowych.

 

Organizatorzy obchodów: Miejskie Centrum Kultury „Integrator”, Urząd Miejski w Skoczowie, Muzeum Parafialne im. św. Jana Sarkandra.

Partnerzy: Muzeum 4 Pułku Strzelców Podhalańskich w Cieszynie, Parafia Ewangelicko-Augsburska Świętej Trójcy w Skoczowie, Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Cieszynie, Szkoła Podstawowa nr 1 w Skoczowie, Marian Bronowski, Muzeum Śląska Cieszyńskiego, Muzeum im. Gustawa Morcinka w Skoczowie, Towarzystwo Miłośników Skoczowa.

 

Szczegółowy plan obchodów

28 stycznia

SKOCZOWSKIE MIEJSCA PAMIĘCI

10.00 odsłonięcie tablicy pamiątkowej /budynek Parafii Ewangelicko-Augsburskiej św. Trójcy w Skoczowie/

11.00 zapalenie zniczy na grobach żołnierzy poległych w bitwie pod Skoczowem /cmentarze przy ul. Cieszyńskiej/

11.45 prezentacja okolicznościowego muralu na Małym Rynku

12.00 odsłonięcie tablicy, program artystyczny, prezentacja szpitala polowego /Szkoła Podstawowa nr 1 im. Gustawa Morcinka/

14.00 ŚLĄSCY LEKARZE DLA NIEPODLEGŁEJ – otwarcie wystawy historycznej /Muzeum Parafialne im. św. Jana Sarkandra/

 

29 stycznia

10.00 BITWA POD SKOCZOWEM – CO, JAK, GDZIE I KIEDY? – spotkanie dla uczniów szkół Gminy Skoczów połączone z konkursem wiedzy /sala widowiskowa „Pod Pegazem”/, prow. WOJCIECH GRZEBIELEC, WOJCIECH GRAJEWSKI/ 

 

30 stycznia

10.00 złożenie kwiatów pod pomnikiem NASZYM BOHATEROM

10.30-19.45 konferencja naukowa „Skoczów 1919. Finał wojny o Śląsk Cieszyński” /Teatr Elektryczny/, prow. WŁADYSŁAW ŻAGAN, WOJCIECH GRZEBIELEC – członkowie Polskiego Towarzystwa Historycznego Oddział w Cieszynie

 

Program konferencji: „Skoczów 1919. Finał wojny o Śląsk Cieszyński”*

10:30 Otwarcie

10:40 Wojciech Grzebielec (PTH Cieszyn, SP nr 1): Wprowadzenie – Pamięć o bitwie skoczowskiej

11:00 Th.D. Józef Szymeczek, Dr. (Pedagogická fakulta Ostravské univerzity): Od współpracy do konfrontacji. Polskie i czeskie życie narodowe na Śl Cieszyńskim u schyłku Austro-Węgier

11:45 dr hab. Miłosz Skrzypek (Instytut Historii, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Śląski): Przewrót polityczny i wojskowy na Śląsku Cieszyńskim w 1918 roku

12:25 dyskusja

12:40 Daniel Korbel (Doktorant Wydziału Prawa – Uniwersytet Śląski): Pierwsze dni wojny czesko-polskiej – czas klęsk i odwrotów

13:20 Stefan Król (PTH Cieszyn, Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Bielsku-Białej Filia w Cieszynie): Bitwa pod Skoczowem. Przebieg oraz bohaterowie (z perspektywy obrońców)

14:00 dyskusja

14:25 przerwa – poczęstunek

15:00 Mgr. Tomáš Rusek (Československá obec legionářská, doktorant Ústav historických věd, Filozoficko-přírodovědecká fakulta – Slezská univerzita v Opavě): Sedmidenní válka z pohledu čs. legionářů

15:45 Wojciech Grajewski (PTH Cieszyn, doktorant Wydziału Filologiczno-Historycznego Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie): Tragedia wojny roku 1919 z perspektywy ludności polskiej (w świetle wspomnień i dokumentów)

16:25 dyskusja

16:45 przerwa

17:00 dr Jerzy Polak (PTH Cieszyn, Bielsko-Bialskie Tow. Historyczne): Na zapleczu wojennego frontu. Polityczne sympatie i społeczne nastroje między Skoczowem a Bielskiem w 1919 r.

17:45 Mgr. Ondřej Kolář, Ph. D. (vedoucí Oddělení historického výzkumu – Slezský ústav, Slezské zemské muzeum): Pomníky obětí boje o Těšínsko

18:40 dyskusja

19:00 Halina Szotek, Janina Unicka: Wspomnienie o ks. Janie Unickim – świadku i kronikarzu bitwy skoczowskiej

19:45 Podsumowanie i zamknięcie konferencji

* Podano godziny orientacyjne. Organizator zastrzega sobie prawo do zmian w programie konferencji

Organizatorzy: Miejskie Centrum Kultury „Integrator” oraz Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Cieszynie.

 

2 lutego

 

14.00 – REKONSTRUKCJA BITWY POD SKOCZOWEM /teren przy Parafii Ewangelicko-Augsburskiej Świętej Trójcy, ul. Kossak-Szatkowskiej, Skoczów/

Rekonstrukcja: „Bitwa pod Skoczowem 1919 #ed.2019” - inscenizacja historyczna odtwarzająca walki o Skoczów w 1919 r. z udziałem następujących grup rekonstrukcyjnych: Muzeum 4 PSP, GHR Grenadiere, GRH Sturmtruppen, GRH Powstaniec Śląski, GRH 7 DAK oraz grupy czeskie: KVH Karla Vasatka, KVH Slovacko i Grupa Libora.

15.00 – okolicznościowe wystawy i pokazy sprzętu wojskowego Muzeum 4 PSP oraz Muzeum Techniki Wojskowej w Pogórzu oraz żołnierski poczęstunek - grochówka /rynek miejski/.